تاثیرات آتش سوزی جنگل ها بر جوانه زنی بذرها - بلاگ پو

به گزارش ایسنا، بذرهای مختلف دفن شده در خاک که اصطلاحاً بانک بذر خاک نامیده می شوند، به عنـوان مخزنـی در احیـای اکوسیسـتم هـای تخریب شده به شمار می روند. یکی از اثرات مهم آتش سوزی، تأثیر آن روی جوانه زنی بذرهای گیاهان است. آتش سوزی به عنوان یک عامل آشفتگی، بـا تـأثیر بـر عوامل مختلف محیطـی ماننـد نـور، درجه حـرارت، رطوبـت و نیترات باعث می گردد که شرایط جوانه زنی بذرها در گیاهان عـالی به یک فرایند پیچیده تبدیل گردد.

به گفته متخصصان، محصولات آتش شامل حـرارت، دود و خاکسـتر تـأثیرات متفاوتی بر تحریک پذیری جوانه زنی بذرهای گیاهان دارند. حرارت، باعث شکسته شـدن پوسته غیرقابـل نفـوذ بـذرها و افـزایش رطوبـت بـذرها شـده و در نهایت باعث افزایش جوانه زنی آن ها می گردد.

تیمار حرارت بر اساس میزان دما و مدت زمان اعمال تیمـار تـأثیر متفاوتی روی بذرها یا بانـک بـذر خـاک دارد و مـی تـوان نتیجـه گرفت بذرهایی که در دمای بالا از بین می روند دارای خواب فیزیکی نیستند بلکه خواب آن ها از نوع فیزیولوژیـک اسـت. دود نیز به عنوان محصول دیگر آتش، در غلظـت هـای بالا مانع جوانه زنی بذرها و در غلظت های پـایین باعـث افـزایش جوانه زنی می گردد.

در این خصوص، محققانی از دانشگاه شهرکرد یک مطالعه پژوهشی را به انجام رسانده اند که در آن اثـر محصولات آتش شامل حرارت، دود و خاکستر بر تـراکم، شـکل زیستی، شکل رویشی، غنا و تنـوع گونـه ای بـذرهای گونـه هـای موجـود در بانک بذر خاک مراتع نیمه استپی مورد آنالیز واقع شده است.

این تحقیق در مراتع نیمه استپی کرسنگ، با ارتفـاع متوسـط 2600 متـر از سـطح دریا واقع در شمال غربی استان چهارمحـال و بختیـاری اجرا شده است. بدین منظور پس از شناسایی مقدماتی و تعیـین منطقـه مـورد بررسـی، محققان از روش نمونه برداری تصادفی طبقه بندی شده بـرای نمونـه بـرداری از بانـک بذر خاک و سپس انجام آزمایش های مربوطه استفاده کردند.

بر اساس یافته های این مطالعه، حرارت 80 درجه سانتی گراد باعث افزایش جوانه زنـی بـذرهای موجـود در بانـک بذر خاک می گردد. این نتیجه بیانگر این موضوع است کـه برخـی از درجه حرارت ها در شکسـت خـواب فیزیولـوژیکی و فیزیکـی بذرها مـؤثر بـوده و باعـث افـزایش تـراکم بـذرهای جوانـه زده می شوند. همچنین حرارت مناسـب باعـث از بین رفتن پوسـته سخت بذرها و افزایش جوانه زنی آن ها می گردد.

بر این اساس، علی اصغر نقی پور برج، پژوهشگر گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد و همکارانش می گویند: از مجموع کل گونه ها و تیره های جوانه زده در نمونـه هـا، بیشـترین سهم تیره ها در تیمار درجـه حـرارت 80 درجـه سانتی گراد و بیشترین سهم گونه ها در تیمار خاکستر مشاهده شد.

آن ها می افزایند: نتایج نشان داد که با وجود افزایش تـراکم جوانـه زنـی بذرهای تحـت تـأثیر تیمـار خاکسـتر نسـبت بـه تیمـار شـاهد، اختلاف ها معنی دار نبود. همچنین اعمال حرارت 80 درجـه سانتی گراد باعـث کـاهش قابل توجه یکنواختی گونه های جوانه زده در بانک بـذر خـاک نسـبت بـه تیمار شاهد شد.

تیمار شاهد در آزمایش های علمی، به آن عده از موجودات یا مواد تحت آزمایش اطلاق می گردد که روی آن ها عمل آزمایشی خاصی صورت نگرفته است و حالت طبیعی خود را دارند.

به گفته نقی پور و همکاران محققش که نتایج مطالعه خود را در نشریه بوم شناسی کاربردی منتشر نموده اند: با توجه به نتایج حاصله می توان گفت که مطالعـه اثرات محصولات آتش، حرارت، دود و خاکستر روی گونه های گیـاهی اهمیـت زیـادی در شـناخت و تحلیـل پاسـخ گونه ها در تحریک پذیری جوانـه زنـی بـذرها دارد. همچنـین بـا شبیه سازی این تیمارها در آزمایشگاه و گلخانه نه تنها می توان اطلاعات بیشتری در چگونگی پاسخ گونه ها به آتـش بـه دسـت آورد، بلکه در مناطقی که دارای آتش سـوزی هـای کنتـرل نشـده هستند، می توان نوع پاسخ گونه ها و به خصوص گونه های در معرض خطر در برابر آتش سوزی را پیش بینی کرد.

نشریه بوم شناسی کاربردی که در قالب فصل نامه توسط دانشگاه صنعتی اصفهان منتشر می گردد، به چاپ مقاله های مربوط به کاربرد مفاهیم، نظریه ها، روش ها و مدل های اکولوژیک برای شناخت، حفاظت و مدیریت منابع زیستی، اکوسیستم های طبیعی و محیط های شهری به مفهوم گسترده آن می پردازد.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

asiaro.ir: سفر به آسیا و کشورهای شرق آسیا، آسیای مرکزی و خاورمیانه

thailandro.ir: سفر به تایلند با همه خوشی ها و تفریحات هیجان انگیز