مجمع الجزایر، مهمان بد قدم سیل در خوزستان - بلاگ پو

به گزارش از ، فروردین ماه سال 98، بخش هایی از غرب و جنوب ایران درگیر سیل شد و قدم هایش به استان خوزستان نیز رسید و بیش از یک ماه مردم این استان را درگیر خود کرد.

حادثه سیل 98 به ظاهر تمام شده، اما هنوز مردم خوزستان با آسیب های آن دست و پنجه نرم می نمایند و درگیری با پیامد های آن همچنان ادامه دارد.

در روز های وقوع سیل شاهد بالا آمدن و پر شدن آب کارون بودیم و بسیاری از مردم با وجود هراس و تلخی سیل، به دلیل این که بعد از مدت ها کارون را سر زنده و پر از آب می دیدند گمان می کردند حداقل بعد از گذشت روز های سیل، از این به بعد کارون را خشک و کم آب نخواهند دید.

اما روز های پر آبی رودخانه کارون به درازا نکشید و بعد از مدتی سطح آب پایین آمد و تپه ها و جزیره های رسوبی در برخی قسمت های رودخانه پدیدار شد.

نیزارها، تپه ها و رسوباتی که نه تنها ظاهر کارون را نامناسب نموده، بلکه در روند کاری ماهیگیران و قایقرانان هم خلل ایجاد نموده است.

به منظور آنالیز این موضوع با مسئول آب های سازمان آب و برق خوزستان تبادل نظر کردیم که در ادامه می خوانیم.

شیب کم مقطع رودخانه، یکی از دلایل رسوب گذاری

ابراهیم حسینی مسئول آب های سازمان آب و برق خوزستان در گفت وگو با خبرنگار از ، گفت: شیب کم مقطع رودخانه کارون در اهواز و همچنین موانعی که ایجاد شده، باعث شده اند سرعت جریان کاهش یابد و رسوب گذاری رخ دهد.

او اضافه کرد: عرض رودخانه در محدوده پارک جزیره زیاد است و وقتی که جریان آب بدلیل تغییرات الگوی جریانی که انجام شده به پل سیاه نزدیک می گردد، سرعت آن به مراتب بالا می رود و با برخورد به این عرض زیاد در پایین دست پل، سرعت به طور ناگهانی کاهش پیدا می نماید و این کاهش سرعت باعث افزایش رسوب گذاری می گردد.

وجود 14 میلیون متر مکعب رسوب گذاری در اهواز

حسینی اعلام کرد: براساس مطالعاتی که در این خصوص انجام دادیم، حدود 14 میلیون مترمکعب رسوب گذاری در شهر اهواز وجود دارد که باید لایروبی شوند که تقریبا هزینه هر مترمکعب لایروبی در حال حاضر حدود 6 دلار است و برای اهواز نزدیک به 85 میلیون دلار هزینه ضروری است.

این مقام مسئول گفت: با توجه به این آمار، تامین این هزینه به تنهایی برای سازمان آب و برق خوزستان ممکن نیست و احتیاج است که مسئولان استانداری و سازمان برنامه و بودجه همتی به خرج دهند و اعتبارات مورد احتیاج برای این کار را فراهم نمایند.

دستگاه لایروبی احتیاج به محلی برای تخلیه رسوبات دارد

مسئول آب های سازمان آب و برق خوزستان توضیح داد: براساس جلسات برگزار شده در این زمینه، تقسیم بندی و اولویت بندی کردیم و تا جایی که اعتباراتمان پاسخگو باشند، ان شاءالله حد فاصل پل هفتم تا پل پنجم را به عنوان اولویت اول، شروع به لایروبی می کنیم.

او اذعان داشت: ما با چند مشکل در این زمینه روبرو هستیم. در بحث رسوبات، دستگاه لایروبی ما باید محلی به عنوان حوضچه تخلیه رسوب داشته باشد و قبل از هر کاری باید این حوضچه را در خود محدوده پارک جزیره یا در اطراف آن طراحی کنیم. در این خصوص باید شهرداری همکاری های لازم را انجام دهد که ماشین آلات بتوانند برای حمل رسوبات در جاده های ساحلی تردد نمایند.

احتیاج به تمهیدات بیشتر برای مقابله با خطرات احتمالی سیلاب های آینده

محمدجعفر فلسفی عضو شورای شهر اهواز در گفت وگو با خبرنگار از ، گفت: ما در سال های گذشته هم شاهد شکل گیری چنین تپه ها و فضا هایی بوده ایم که تشکیل خود پارک جزیره هم ناشی از همین است.

او اضافه کرد: سیلاب اخیر طولانی بود و پیامد های زیادی را به همراه داشت. هر چقدر که دبی آب بالاتر می آمد ما مجبور بودیم سطح سیل بند هایی که زده می شد را بالاتر ببریم. اگر بار دیگر سیلی با همین شدت و مشخصات دامن گیر شهر بگردد قطعا سطح آب بالاتر خواهد آمد و ما در مهار و حفظ شهر از سیلاب دچار مشکل خواهیم شد.

فلسفی اعلام کرد: با این شرایط قطعا ما باید کوشش بیشتری کنیم و تمهیدات بیشتری را برای مقابله با خطرات حوادث احتمالی آینده بیندیشیم. رودخانه اهواز محل تفریحی و تفرجگاه مردم شهر است و با زندگی مردم عجین شده و ضروری است به منظره و وضعیت ظاهری اش رسیدگی گردد.

تشکیل کمیته سیلاب در کمیسیون شهرسازی

این مقام مسئول گفت: ما در کمیسیون عمران شهرسازی، کمیته سیلاب را تشکیل دادیم و قطعا این مساله را بنا به وظیفه ذاتی شورای شهر که پیگیری و مطالبه گری است با سماجت و کوشش مستمر پیگیری خواهیم کرد.

عضو شورای شهر اهواز توضیح داد: این کار برای ما در اولویت قرار گرفته است چرا که در دو طرف رودخانه پارک های ساحلی را داریم که هم از جهت تفریح برای مردم و هم از جهت سرانه فصای سبز شهری برای ما حائز اهمیت هستند. سیل اخیر اتفاق کوچکی نبود و تمام جاده ها پارک های ساحلی ما آسیب دیدند و جبران این خسارت ها زمان زیادی می برد.

برای تضمین چند سال آینده، باید یک راستا طولانی را لایروبی کنیم

او اذعان داشت: اگر قرار باشد پدیده سیلاب را به طور مستمر داشته باشیم هر بار این بحث ها تکرار خواهد شد. این طور نیست که ما یک بار لایروبی کنیم و انتطار داشته باشیم ده سال آینده را برای ما تضمین کند. به دلیل این که وقتی ما فقط یک مقطع از راستا رودخانه را لایروبی می کنیم نمی توانیم دل خوش کنیم به این که مساله را حل نموده ایم.

محمد جعفر فلسفی اظهار کرد: از این رو باید این ذهنیت را داشته باشیم ، هزینه هایی که صورت می گیرد هزینه هایی تکرار پذیر هستند و بعد از هر بار سیل ما شاهد این وضعیت به شکل های مختلف خواهیم بود.

او در مورد راه حل این مشکل بیان داشت: باید برای این کار هزینه زیادی در نظر گرفته گردد. اگر ما یک راستا طولانی در طول رودخانه را لایروبی کنیم آن زمان است که می توانیم ادعا کنیم حداقل برای چندی سال رودخانه از حیث شکل گیری تپه ها حفظ خواهد شد.

رسوبات تمام فضای رودخانه را پر نموده اند

یکی از ماهیگیران رودخانه کارون در گفت وگو با خبرنگار از ، گفت: سال های گذشته ماهی ها بیشتر بودند و ما ماهی های زیادی صید می کردیم. حالا آب رودخانه زیاد شده و مقدار زیادی رسوب و ماسه آورده که تمام رودخانه را پر نموده اند و ماهی ها خیلی کم شده اند.

او اضافه کرد: تپه هایی که ایجاد شده اند و همین طور نی زار هایی که بیشتر راه ها را گرفته اند برای موتور قایق مشکل ایجاد می نمایند و همین باعث می گردد نتوانیم به برخی قسمت های رودخانه برویم و ماهی صید کنیم.

کاهش صید ماهی با تشکیل تپه های رسوبی

یکی دیگر از ماهیگیران اعلام کرد: اوضاع بد نیست، اما قبلا که آب زیاد بود ماهی هم بیشتر بود. الان تمام رودخانه پر از علف و شن شده که مزاحم کار ماهی گیری هستند.

این ماهیگیر گفت: قبلا در طی روز حدود 20 تا 30 جفت ماهی صید می کردیم، اما در حال حاضر صید ما به 3 یا 4 جفت کاهش پیدا نموده است. رسوبات و نی زار هایی که تشکیل شده اند باعث شده اند نتوانیم در اکثر مناطق رودخانه تور بیندازیم و صید کنیم.

کارون همیشه یک رودخانه رسوب گذار بوده است

سیامک عباس پور مدیر دفتر لایروبی و ماشین آلات سازمان آب و برق خوزستان در گفت وگو با خبرنگار از ، گفت: شیب رودخانه در مقطع اهواز کاهش پیدا می نماید و این کاهش شیب باعث کاهش سرعت جریان آب و در نتیجه رسوب گذاری می گردد. این بدین معنا است که رودخانه کارون در مقطع اهواز همیشه یک رودخانه رسوب گذار بوده است.

احداث پل ها و مصالح به جا مانده از زمان ساخت آن ها، عاملی برای تشدید رسوب گذاری

او اضافه کرد: در طی این سال ها اتفاقاتی افتاده که این روند را تشدید نموده است. موانعی که ما روی رودخانه احداث نموده ایم مثل پل ها، تاثیر زیادی در این امر داشته اند.

عباس پور اعلام کرد: از سوی دیگر، بعد از احداث پل ها، برخی از مواد و مصالحی که برای ساخت آن ها مصرف شده بود جمع آوری نشدند و این خود باعث ایجاد مانعی دیگر شد. برای نمونه تشکیل جزیره رسوبی ای که در حاشیه راست کارون کنار پل علی بن مهزیار قرار گرفته است به خاطر همین مواد و مصالح باقی مانده از زمان احداث پل است.

این مقام مسئول گفت: اسکله هایی که در رودخانه کارون احداث شده اند هم موانع دیگری هستند که موجب کاهش سرعت آب می شوند. هر جا که سرعت آب به دلیل این موانع کاهش پیدا کند رسوبگذاری در آن قسمت تشدید می گردد. همین طور هر چه عرض رودخانه بیشتر گردد سرعت کمتر و میزان رسوبگذاری بیشتر می گردد.

پارک شادی، حاصل رسوب گذاری در سال های گذشته است

مدیر دفتر لایروبی و ماشین آلات سازمان آب و برق خوزستان توضیح داد: جزیره پارک شادی خود حاصل رسوب گذاری در طی سالیان گذشته است. وقتی این جزیره ساماندهی گردد و افزایش ارتفاع بگیرد در نتیجه برای جریان های بعدی خودش به عنوان یک مانع عمل می نماید. جزیره بزرگی هم که در حال حاضر تشکیل شده حاصل وجود همین پارک جزیره شادی است که به عنوان مانع عمل نموده و و جریان رسوبگذاری را تشدید نموده است.

او اذعان داشت: در جریان های سیلابی آورد های رسوبی بیشتر می گردد و بعد از هر دوره سیلاب، در مناطقی که مانع داشته باشیم جریان رسوب و میزان رسوبات افزایش پیدا می نماید. این جزیره هم همان طور که گفته شد بعد از سیلاب های اخیر به وجود آمده است.

با کاهش ارتفاع و دبی آب، رسوبات خود را نشان می دهند

سیامک عباس پور اظهار کرد: بعد از سیل، آب دچار کاهش ارتفاع شد و این رسوبات خودشان را نشان دادند. در مقطعی که سیلاب بود دبی آبگذاری در شهر اهواز قریب به 3 هزار و 400 مترمکعب در ثانیه رسید که طبیعی است. با کاهش جریان سیلابی این دبی کاهش پیدا کرد و وقتی دبی کم می گردد جزیره های رسوبی و رسوباتی که تشکیل شده اند خود را نشان می دهند.

او بیان داشت: جریان آب رودخانه کارون در زمستان به حداکثر خود می رسد و در تابستان بر اساس میزان مصالح و برنامه ریزی هایی که برای مخازن سد ها می گردد میزان دبی کاهش می یابد.

لزوم تامین سریع امکانات و اعتبارات مورد احتیاج

عباس پور در ادامه گفت: متاسفانه این رسوبات تصویر و منظره نامناسبی به اهواز داده اند و این لایروبی و رسوب برداری که ما انجام می دهیم نه فقط با هدف کنترل سیل برای فصل آینده سیلابی است بلکه سعی داریم منظره شهر اهواز را بهتر کنیم و به حالت قبل برگردانیم.

این مقام مسئول گفت: اگر کار را به صورت کامل انجام ندهیم وضعیت نمای شهری از حالت قبلی هم بدتر خواهد شد؛ بنابراین باید اعتبارات و ماشین آلاتی که قرار است از سوی استانداری به ما داده گردد هر چه سریع تر به ما برسد تا بتوانیم بخش عمده ای از این جزیره رسوبی را تا قبل از فصل سیلابی آینده رسوب برداری کنیم.

برداشت نی ها از کارون

او اعلام کرد: علاوه بر این ها ما برنامه برداشت نی ها از حاشیه ها از طریق دستگاه مخصوص نی زن را هم داریم و برداشت نی ها را ابتدا از ساحل شرقی شروع نموده و سپس دستگاه را به ساحل غربی منتقل می کنیم و عملیات حدف نی ها را انجام می دهیم.

سیامک عباس پور در خاتمه اضافه کرد: کوشش ما این است که علاوه بر لایروبی و برداشتن جزیره رسوبی، منظره شهری را هم از لحاظ حذف نی ها، مطلوب و زیبا کنیم.

سیل خسارت ها و آسیب های زیادی را به خوزستان وارد کرد که برای جبران هر یک از این آسیب ها باید زمان و هزینه زیادی صرف کرد.

همان طور که گفته شد حل این مسائل مستلزم فراهم کردن امکانات و هزینه های زیادی است. از این رو ضروری است مسئولان استانی تدابیر و راه حل هایی را اندیشیده و هر چه سریع تر اقدامات مورد احتیاج برای جبران خسارت های سیل را انجام دهند.

گزارش از سمانه برون

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

asiaro.ir: سفر به آسیا و کشورهای شرق آسیا، آسیای مرکزی و خاورمیانه

thailandro.ir: سفر به تایلند با همه خوشی ها و تفریحات هیجان انگیز