نقد فیلم شنای پروانه؛ روایت ژورنالیستی از گنده لات هایی که داد می زنند
به گزارش بلاگ پو، محمد کارت را نمی شود متهم کرد که به سندروم فیلم هایی مثل ابد و یک روز یا مغزهای کوچک زنگ زده مبتلا شده و فیلم شنای پروانه را ساخته است. او قبل از همه با مستند خون مردگی علاقه اش را به طبقه حاشیه شهر و به خصوص دار و دسته های شرور و خلافکار نشان داده بود. شنای پروانه تا امروز قابل توجه ترین فیلم جشنواره است و البته این خطر در کمین کارگردان جوانش است که فیلم را بیش از اندازه تحسین کنند و از مسیرش منحرف شود.
شنای پروانه آغاز خیلی خوبی دارد. زنی ترسیده و حرکت دوربینی که اضطراب او را به تماشاگر القا می کند. اسم زن پروانه است و خیلی زود متوجه می شویم که او همسر هاشم یکی از گنده لات های شرور است که فیلمی از او در فضای مجازی منتشر شده و حالا از عکس العمل شوهرش واهمه دارد. آغاز فیلم با به هم ریختن شهر توسط دار و دسته هاشم تکان دهنده از کار درآمده. فیلم محمد کارت بی واسطه تر و ژورنالیستی تر از فیلم هومن سیدی با آدم های این طبقه برخورد می کند. درامش گزارش گونه است اما به همان نسبت در شخصیت پردازی ها هم به صورت گذری و در حد یک معرفی صرف عمل می کند.
جواد عزتی بازی خوبی دارد. هر چند همان جواد عزتی جنوب شهری فیلم جان دار دوماری و پورامیری است که اتفاقا این جا هم در نوشتن فیلمنامه با محمد کارت همکاری داشته اند. بازی کوتاه طناز طباطبایی شایسته دیده شدن برای نقش مکمل زن است. امیر آقایی گریم بحث برانگیزی دارد که او را شبیه وحید مرادی کرده و اگر بخواهیم منصف باشیم بیشتر تاثیر چهره پردازی اش تکان دهنده است تا داد و بیدادهایی که می کند.
بعد از مدت ها یک دوربین روی دست در فیلم می بینیم که واقعا کارکرد دارد و به حس فیلم کمک زیادی می کند. اجرای محمد کارت هم علاوه بر فیلمبرداری و بازی های خوب قابل قبول و استاندارد است. فقط کارگردان در دریافت بعضی نماها باید خست بیشتری به خرج می داد. این میزان از خشونت و چرکی تماشاگر را دلزده می کند. قبول که واقعیت این آدم ها و آن محله همین است. اصلا به فرض که واقعیت از این هم چرک تر و سیاه تر باشد اما وقتی در درامت هیچ نقطه روشن و آدم دوست داشتنی نداشته باشی نتیجه اش این می شود که مثل شنای پروانه تاثیرگذاری ات را از دست می دهی. وقتی نقطه عطف فیلم اتفاق می افتد و تکلیف آدم بده قصه مشخص می شود عملا تکان نمی خوریم. از این آدم ها توقع هر چیزی را داریم.
تبدیل شدن حجت از مردی که ابتدای فیلم در مقابل سیلی ناحق سرش را پایین می آورد و عذرخواهی می کند به آدمی که تبدیل به شکنجه گر می شود و آن سویه تاریکش را که به نظر می رسد همه آدم های دوروبرش دارند بیدار می کند، تحولی است که اجرای خوبی دارد ولی به دلیل شخصیت پردازی گذرا منطق داستانی اش لنگ می زند. رابطه حجت با بقیه آدم های قصه آن قدر پرداخته نمی شود که درک کنیم حجت منطقی چرا به خاطر هاشم یا حتی پدر پروانه تا این حد جلو می رود.
نیمه اول فیلم به مراتب جذاب تر است. به خصوص سکانسی که دنبال رضا زارع وسط معتادان می فرایند به لحاظ اجرایی تریلر درجه یکی از کار درآمده. اما بعد از فرط تکرار همه چیز عادی می شود. به نظرم این ها از تاثیرات مستندسازی کارت است و احتمالا در فیلم بعدی اش اگر کمی از این فضا فاصله بگیرد اثر بهترین خواهد ساخت.
آن آخر اجرای سر سفره شام به لحاظ منطق فیلمنامه ای درست اما به لحاظ کارگردانی بدسلیقه است. من ترجیح می دهم انتها فیلم را تیتراژ خوبش در نظر بگیرم. آن اسامی که زیر آب به لرزه در می آیند و انگار متزلزل هستند با موسیقی دراماتیک مسعود سخاوت دوست که به ما فرصت می دهد بعد از آن همه تنش آرام بگیریم.
کاش فقط موفقیت فیلم هایی مثل ابد و یک روز، مغزهای کوچک زنگ زده و احتمالا امسال شنای پروانه باعث نشود دچار یک سندروم جدید شویم. سندروم فیلم ساختن درباره طبقه ای که در اقلیت است اما در دو سه سال اخیر به نظر می رسد تصویر آن ها در سینما احاطه مان کرده است.
ارزشگذاری فیلم از چهار ستاره: دو ستاره
نقد فیلم شنای پروانه بازتاب دیدگاه های شخصی نویسنده است و لزوما موضع خبرنگاران مگ نیست.
آخرین اخبار و اطلاعات درباره فیلم های مختلف جشنواره را در بخوانید.
در روزهای جشنواره فیلم فجر 98 نویسنده خبرنگاران مگ بشوید
منبع: دیجیکالا مگbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا
asiaro.ir: سفر به آسیا و کشورهای شرق آسیا، آسیای مرکزی و خاورمیانه
thailandro.ir: سفر به تایلند با همه خوشی ها و تفریحات هیجان انگیز